به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، موسسه تحقیقاتی فیچ معتقد است ایران با توجه به موقعیت خود دسترسی خوبی به خطوط کشتیرانی مهم در شرق و غرب جهان دارد و در نتیجه از پتانسیل خوبی برای تبدیل‌شدن به یک هاب ترانزیت کالا برخوردار است.
فیچ سولوشنز (Fitch solutions) این پیش‌بینی را در جدیدترین گزارش خود از بخش حمل‌ونقل بار و کشتیرانی ایران و دورنمای آن در چهار سال آینده که در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۰ منتشرشده مطرح کرده است.
رادار اقتصاد این گزارش که چشم‌انداز صنعت حمل‌ونقل بار و کشتیرانی ایران طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ بررسی می‌کند را در چند قسمت منتشر خواهد کرد. تاکنون شش قسمت از این گزارش منتشرشده که قسمت اول را از اینجا، قسمت دوم را از اینجا، قسمت سوم را از اینجا ، قسمت چهارم را از اینجا ، قسمت پنجم را از اینجا و قسمت ششم را از اینجا می‌توان مشاهده کرد.
در قسمت هفتم این گزارش، نکات مهم گزارش فیچ به همراه تحلیل SWOT صنعت حمل‌ونقل ایران ارائه شده است.
در این قسمت آمده است که حضور ایران در کریدورهای تجاری بین‌المللی مثل ابتکار یک کمربند یک جاده و کریدور ترانزیتی شمال-جنوب منجر به رشد صنعت حمل‌ونقل بار ایران در تمامی اشکال آن می‌شود.
مشروح قسمت هفتم گزارش به شرح زیر است:
به دلیل شرایط کلان اقتصاد ایران پیش‌بینی می‌کنیم تجارت ایران با دنیای خارج در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۹ درصد کاهش یابد. اثرات منفی شیوع کرونا و افت شدید قیمت نفت باعث کاهش صادرات و واردات ایران در این سال خواهد شد. بر اساس پیش‌بینی ما صادرات ایران در این سال ۹.۸ درصد و واردات ۷.۱ درصد کاهش می‌یابد.
نکات مهم
* با کاهش فعالیت تجاری و افت مصرف خانوارها و نیز افت قیمت نفت که افت صادرات و درآمد نفتی را به دنبال دارد، تجارت ایران در سال جاری میلادی ۹ درصد کاهش می‌یابد. به علاوه در نتیجه ضعف توان مالی دولت، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی در حوزه‌های مختلف از جمله حمل‌ونقل و لجستیک کاهش پیدا می‌کند.
* حجم حمل‌ونقل جاده‌ای بار برای سومین سال پیاپی در سال ۲۰۲۰ کاهش می‌یابد. پیش‌بینی کرده‌ایم حمل‌ونقل بار از طریق جاده در این سال ۶.۷ درصد نسبت به سال قبل از آن کمتر باشد. اما در بلندمدت، یعنی طی دوره ۱۰ ساله ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۹ به طور متوسط ۵.۲ درصد رشد سالانه را در این بخش شاهد خواهیم بود.
* پیش‌بینی کرده‌ایم حمل‌ونقل ریلی بار نیز در سال جاری میلادی ۴.۶ درصد کاهش یابد. به علت افت صادرات نفت، انتقال محموله‌های مایع از طریق ریل کاهش قابل ملاحظه پیدا می‌کند.
* انتظار داریم حمل‌ونقل هوایی بار در سال ۲۰۲۰ با افت ۵.۶ درصدی مواجه شود. به دلیل کاهش تقاضا برای کالاهای لوکس و کالاهای مصرفی الکترونیکی که عمدتاً از طریق هوا منتقل می‌شوند، حجم حمل‌ونقل هوایی ایران در سال جاری کاهش خواهد یافت. شیوع ویروس کرونا نیز فاکتور منفی دیگری در این زمینه به حساب می‌آید. حمل‌ونقل هوایی ایران در سال ۲۰۲۱ تا حدودی صعودی می‌شود و رشد ۰.۸ درصدی را تجربه می‌کند.
* افت شدید صادرات نفت و بروز رکود اقتصادی در کشور، باعث کاهش فعالیت تمامی بنادر ایران در سال ۲۰۲۰ می‌شود.
* ما در موسسه فیچ، پیش‌بینی کرده‌ایم رشد تولید ناخالص داخلی حقیقی ایران در سال ۲۰۲۰ منفی ۴.۱ درصد باشد. پیش‌تر، رشد منفی ۲.۲ درصدی را برای اقتصاد ایران در این سال پیش‌بینی کرده بودیم. شیوع کرونا و افت شدید قیمت نفت باعث شده توانایی دولت ایران برای ارائه بسته‌های محرک اقتصادی محدود شود که این امر به افت بیشتر رشد اقتصادی کشور دامن می زند.
* درآمد نفتی ایران از نوامبر ۲۰۱۸ در نتیجه اعمال تحریم‌های آمریکا و افت قیمت نفت، بیش از ۷۰ درصد کاهش یافته است.
* در سال ۲۰۲۱ با رنگ باختن تحریم‌ها و از میان رفتن شوک ناشی از شیوع کرونا، اقتصاد ایران به ثبات می‌رسد و رشد ۸.۸ درصدی تجارت را در این سال شاهد خواهیم بود.
نقاط قوت
* ایران به دلیل موقعیت خاص خود دسترسی خوبی به خطوط کشتیرانی مهم در شرق و غرب جهان دارد. ایران به عنوان پلی بین آسیا، خاورمیانه و اروپا محسوب می‌شود و از این نظر پتانسیل خوبی برای تبدیل‌شدن به یک هاب لجستیک دارد.
* دولت ایران توجه خوبی به سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌ها، به ویژه زیرساخت‌های حمل‌ونقلی کشور نشان داده است.
نقاط ضعف
* بازگشت تحریم‌های آمریکا در سال ۲۰۱۸ همچنان به حجم تجارت خارجی ایران ضربه می زند.
* قوانین و مقررات ایران همچنان چالشی برای تجارت خارجی به حساب می‌آیند و مانعی در سر راه سرمایه‌گذاران خارجی هستند.
فرصت‌ها
* توسعه شبکه ریلی در کشور به افزایش تجارت ایران با همسایگانش کمک می‌کند.
* حضور ایران در کریدورهای تجاری بین‌المللی مثل ابتکار یک کمربند یک جاده و کریدور ترانزیتی شمال-جنوب منجر به رشد صنعت حمل‌ونقل بار ایران در تمامی اشکال آن می‌شود.
تهدیدها
* خطر درگیری در تنگه هرمز همچنان وجود دارد.
* تداوم فشارهای سیاسی بر ایران توسط آمریکا بر توانایی ایران در جذب سرمایه‌های خارجی و احیای تجارت که لازمه توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقلی هستند تأثیر منفی می‌گذارد.
* به دلیل سیاست‌های پولی انقباضی و سرمایه محدود دولت ایران، پول چندانی صرف پروژه‌های زیرساختی از جمله شبکه حمل‌ونقل نمی‌شود.
نظر شما